"Benedictus XVI oneens met koers Vaticaan"

Het essay van Benedictus gaat over het seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk. Het stuk zorgt in het Vaticaan voor veel verwarring. In de tekst betoogt Benedictus dat de misbruikcrisis in de Rooms-Katholieke Kerk moet worden toegeschreven aan de seksuele revolutie van de jaren zestig en de verspreiding van pornografie. Daarmee gaat hij in tegen de opvattingen van paus Franciscus, die van mening is dat het seksueel misbruik is veroorzaakt door machtsmisbruik en klerikalisme (geestelijken die zich terugtrekken in hun eigen wereld). Ook legt Benedictus het probleem bij de uitwerking van het Tweede Vaticaans Concilie, de belangrijke kerkvergadering (van 1962 tot 1965) die de opmaat was voor vernieuwingen in de Rooms-Katholieke Kerk.

Corruptie

Vooral de verandering in de moraaltheologie, het gelovig denken over goed en kwaad, heeft gezorgd voor een relativering van de waarheid, aldus de emeritus paus. En dat heeft weer geleid tot corruptie van onder andere de geestelijkheid, meent Benedictus. „Tot het Tweede Vaticaans Concilie was de rooms-katholieke moraaltheologie grotendeels gebaseerd op de natuurwet, terwijl de Heilige Schrift uitsluitend werd geciteerd voor achtergrondinformatie. In een poging om tot een nieuw begrip van de waarheid te komen, is de moraaltheologie zich volledig op de Bijbel gaan oriënteren”, schrijft Benedictus in het essay.

Daarna kon niets meer absoluut goed of fundamenteel kwaad worden genoemd en kwamen er relatieve waardeoordelen voor in de plaats. „Er was alleen nog het relatief betere, afhankelijk van het moment en de omstandigheden.”

De ontbinding van het christelijke moraalconcept ging gepaard met een ongekend radicalisme in de jaren zestig, aldus de emeritus paus.

Benedictus, die dinsdag zijn 92e verjaardag viert, heeft zijn essay vooraf voorgelegd aan paus Franciscus. Kennelijk heeft Franciscus de tekst niet zorgvuldig gelezen. Het zou ook kunnen dat hij Benedictus zijn gang heeft laten gaan, omdat de tekst bestemd was voor een beperkte lezersgroep: abonnees van het Klerusblatt, een maandblad voor de rooms-katholieke geestelijkheid in Beieren.

Dezelfde dag echter verscheen het essay ook in de National Catholic Register en in de Catholic News Agency, twee media die in de regel zijn kritisch zijn over de koers van Franciscus. Deze gang van zaken wekt sterk de indruk dat de emeritus paus wordt gemanipuleerd door tegenstanders van Franciscus.

Bewijsvoering

Volgens Massimo Faggioli, hoogleraar aan de rooms-katholieke Villanova University in de Verenigde Staten, is de bewijsvoering van Benedictus XVI niet sterk. „Seksueel misbruik in de kerk vond ook vóór de jaren zestig al plaats, ook in landen waar de seksuele revolutie niet heeft plaatsgevonden.”

Afbeelding van Francesco Nigro via Pixabay